تفسير و ارزيابي يافته‌هاي عرفاني بر عهده عقل است

خبرگزاري فارس: محمد فنايي اشكوري گفت: از منظر اسلامي عقل راهي معتبر در تحصيل معرفت است اما تنها راه نيست و عارف نيز بي‌نياز از عقل نيست چرا كه تفسير و ارزيابي يافته‌هاي عرفاني بر عهده عقل است.

به گزارش خبرنگار آئين و انديشه باشگاه خبري فارس «توانا» محمد فنائي اشكوري، استاد مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) در نشست تخصصي «رابطه دين و فلسفه»، با بيان اينكه نسبت بين عقل و عرفان يا شناختي عقل و معرفت عرفاني از مباحث بنيادي در معرفت‌شناسي به معناي عام است و در اين امر پرسش‌هاي متعددي همچون جايگاه عقل در عرفان چيست؟ آيا عرفان ضد عقل است؟ آيا عرفان فوق عقل است؟ آيا عرفان سازگار با عقل است؟ آيا عرفان نيازمند به عقل است يا بي‌نياز از آن؟ بين فرآورده‌هاي عرفان و فرآورده‌هاي عقل چه نسبتي است؟ مطرح است. وي با بيان اينكه در مورد هر يك از اين پرسش‌ها ديدگاه‌هاي مختلفي وجود دارد، تصريح كرد: از برخي عبارت صوفيان بر مي‌آيد كه از نظر آنان عقل مردود و غيرقابل اعتماد است و در مواضعي از آثار عرفاني به محدوديت‌ها و ضعف‌هاي ادراك عقلي اشاره شده و عقل جزئي كوتاه بين و عقل منزوج شده به هوا نفس نكوهش شده است. فنايي اشكوري ادامه داد: از سوي ديگر، بعضي از عرفا از نياز به عقل و اهميت و ضرورت آن سخن گفته‌اند و بالاخره قرآن كريم هم به تفكر و تعقل توصيه كرده و هم به تطهير قلب و تصفيه‌ نفس را براي فهم حقيقت سفارش كرده است. وي گفت: حاصل سخن از منظر اسلامي اين است كه عقل راهي معتبر در تحصيل معرفت است، اما تنها راه نيست با اينكه عقل مصون از خطا نيست، اما در عين حال گريزي از آن نيست و عارف نيز بي‌نياز از عقل نيست. اين مدرس سطح عالي حوزه علميه قم در پايان خاطرنشان كرد: عقل مي‌تواند در تبيين و تثبيت مباني نظري عرفان، در تفسير تجارب عرفاني و در ارزيابي يافته‌هاي عرفاني به كار آيد عارفان ما را به طوري ديگر از معرفت دعوت مي‌كنند كه در عين اينكه متفاوت با معرفت عقلي و برتر از آن است اما ناسازگار با آن نيست، بلكه ژرفاي عقل را بيشتر و افق ديد آن را گسترده‌تر مي‌كند.

عرفانعقل